Bộ Tài chính gợi ý rằng, từ năm 2018, chúng ta nên áp dụng hóa đơn điện tử thay thế cho hóa đơn giấy. Ý kiến này được xem là cần thiết và đi theo xu hướng của thế giới. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng cần phải xem xét kỹ về lộ trình cụ thể để không gây ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp.
Đây là những ý kiến được thảo luận trong Hội thảo về việc đề xuất dự thảo Nghị định về hóa đơn bán hàng và cung ứng dịch vụ, do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức vào ngày 12/9 tại Hà Nội.
Áp dụng hóa đơn điện tử cho tất cả doanh nghiệp từ năm 2018
Được ban hành bởi Chính phủ vào ngày 14/5/2010, Nghị định số 51/2010/NĐ-CP đã tạo ra nhiều kết quả tích cực sau 7 năm thực hiện. Nghị định này đã giúp doanh nghiệp tự chủ trong việc quản lý hóa đơn, đồng thời cải thiện quy trình hành chính và tăng cường trách nhiệm của cơ quan thuế địa phương trong việc quản lý hóa đơn. Ngoài ra, Nghị định này cũng đã giới hạn sự lạm phát hóa đơn giả và gian lận trong giao dịch mua bán, đồng thời thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin và mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, cơ quan quản lý và toàn xã hội.
Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế, Nghị định 51 đã bộc lộ những hạn chế, đặc biệt là việc chưa tạo điều kiện pháp lý đầy đủ cho việc triển khai áp dụng hóa đơn điện tử phổ biến trong bối cảnh thương mại điện tử và công nghiệp 4.0 đang phát triển mạnh mẽ, cùng với xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt.
Vì vậy, Bộ Tài chính đã tiến hành soạn thảo Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định về hóa đơn bán hàng và cung ứng dịch vụ. Dự thảo này dự kiến sẽ được trình lên Chính phủ trong tháng 10/2017 và áp dụng từ ngày 01/01/2018.
Theo bà Nguyễn Thị Thu Hà, Vụ Chính sách thuế thuộc Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính), Dự thảo Nghị định sửa đổi có nhiều nội dung quan trọng để áp dụng hóa đơn điện tử.
Cụ thể, Bộ Tài chính đề xuất mở rộng đối tượng áp dụng hóa đơn điện tử và đồng thời, thiết lập các quy định nhằm giới hạn việc sử dụng hóa đơn giấy, tiến tới áp dụng hóa đơn điện tử rộng rãi từ năm 2018. Đối với các doanh nghiệp đã sử dụng hóa đơn điện tử hoặc hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế trước năm 2018, họ có thể tiếp tục sử dụng hóa đơn điện tử đang áp dụng. Các doanh nghiệp gặp rủi ro cao về thuế sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử từ ngày 01/01/2018.
Với các tổ chức kinh doanh đã có mã số thuế trước năm 2018 và đang sử dụng hóa đơn tự in từ hệ thống máy tính, từ ngày 01/7/2018, họ sẽ phải chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử do doanh nghiệp tự phát hành. Tuy nhiên, hóa đơn doanh nghiệp đặt in trước ngày 01/01/2018 vẫn được sử dụng trong năm 2018.
Dự thảo Nghị định sửa đổi cũng đề xuất một số điểm như bỏ mức ngưỡng 200.000 đồng áp dụng cho hóa đơn điện tử và không áp dụng hóa đơn giấy khi sử dụng hóa đơn điện tử, trừ một số trường hợp bất khả kháng không có mạng internet.
Băn khoăn về tính khả thi
Tham gia hội thảo, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, đồng tình với việc sửa đổi Nghị định 51. Tuy nhiên, bà cũng bày tỏ sự lo lắng về việc áp dụng hóa đơn điện tử từ ngày 01/01/2018. “Chỉ còn 3 tháng có đủ thời gian để thông báo cho doanh nghiệp chuẩn bị và xây dựng các quy định hướng dẫn, hoàn thiện cơ sở hạ tầng… hay không?”, bà nói.
Bà Cúc cũng lưu ý rằng, ngoài việc làm giả hóa đơn, còn có tình trạng mua hàng ngoài, nhập lậu, sau đó mua hóa đơn từ doanh nghiệp để khai thuế bình thường, sau đó chuyển tiền vào doanh nghiệp “ảo” và rút tiền từ tài khoản, vẫn được khấu trừ thuế.
“Hóa đơn giấy hay hóa đơn điện tử mà không quản lý được luồng tiền và luồng hàng, vấn đề này vẫn còn tồn tại. Đây là vấn đề cần phải xem xét”, bà Cúc nhấn mạnh.
Ủng hộ quan điểm trên, bà Đặng Thị Bình An từ Công ty Tư vấn C&A đề xuất nên thử áp dụng hóa đơn điện tử với một số doanh nghiệp lớn trước, sau đó, khi đủ điều kiện, áp dụng rộng rãi. Bà cho rằng các khó khăn mà doanh nghiệp gặp phải khi sử dụng hóa đơn điện tử chưa được đưa vào Dự thảo Nghị định sửa đổi. Bà muốn cơ quan thuế có đánh giá đầy đủ và khách quan về những điểm mạnh và yếu của hóa đơn điện tử để làm căn cứ thuyết phục rõ ràng hơn.
Bà cũng đề cập đến vấn đề cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin – một yếu tố quan trọng trong việc áp dụng hóa đơn điện tử và cần phải được đánh giá cụ thể: cơ sở dữ liệu có đủ tốt chưa? Hạ tầng của cơ quan thuế đã đủ phù hợp để áp dụng rộng rãi hay chưa?
“Khi đến các tỉnh, cán bộ chi cục thuế cho biết, mã xác thực của cơ quan thuế vẫn bị tắc đường truyền, vậy nên cần phải đảm bảo rằng việc áp dụng hóa đơn điện tử phải suôn sẻ mà không ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Tôi cho rằng doanh nghiệp không phải là “chuột bạch” để thử nghiệm, cần phải có cơ sở pháp lý vững chắc để tránh gây hại cho doanh nghiệp”, bà An nhấn mạnh.
Trả lời về vấn đề này, đại diện Bộ Tài chính, bà Nguyễn Thị Thu Hà cho biết, việc áp dụng hóa đơn điện tử từ 01/01/2018 không áp dụng rộng rãi, chỉ yêu cầu áp dụng ngay với những doanh nghiệp đã sử dụng hóa đơn điện tử hoặc doanh nghiệp có rủi ro cao.
Đối với những doanh nghiệp sử dụng hóa đơn tự in từ hệ thống máy tính, ngành thuế sẽ tổ chức các hội thảo, diễn đàn riêng và xây dựng các quy định cụ thể để hướng dẫn và hỗ trợ doanh nghiệp. Dự kiến từ ngày 01/7/2018, các doanh nghiệp này mới phải áp dụng hóa đơn điện tử.
Bà cũng cam kết, ngành thuế sẽ hỗ trợ tối đa để triển khai áp dụng hóa đơn điện tử mà không làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.
Theo Báo Chính phủ